Oszczędne gospodarowanie energią jest bardzo ważne w dzisiejszych czasach, kiedy tak ważna jest dbałość o środowisko naturalne. W budownictwie jednorodzinnym sam budynek jest największym konsumentem energii. Ogrzewanie pochłania aż 70% zapotrzebowania na energię. Tymczasem spalanie paliw skutkuje wydzielaniem ogromnych ilości dwutlenku węgla do atmosfery w ciągu roku. Idea budownictwa energooszczędnego powinna być realizowana już podczas projektowania domu.
Utrata ciepła następuje przez przegrody zewnętrzne, czyli dach i ściany. Im mniejsza jest powierzchnia wymienionych wyżej części budynku, tym lepiej. Największe straty ciepła występują także w załamaniach ścian i w narożnikach. Ekologiczny dom charakteryzuje się prostą i zwartą bryłą, najczęściej na planie prostokąta. W celu zaoszczędzenia energii warto wybrać dogodną lokalizację domu na działce. Najcieplejszą stroną świata jest południe, dlatego powierzchnia elewacji powinna być zwrócona w dużej mierze w tym kierunku. Elewacja północna wręcz przeciwnie.
Utrata około 20 – 30% ciepła następuje przez ściany, dlatego warto ograniczyć koszt budowy ścian do minimum poprzez zastosowanie innowacyjnych rozwiązań. Nie powinno się to odbywać kosztem ich parametrów cieplnych. Im wyższy współczynnik przenikania ciepła, tym lepiej. Punktem wyjścia do wyboru materiału budowlanego może być ilość energii potrzebnej do jego produkcji. Najchętniej stosowanym materiałem elewacyjnym jest łupek. Jego obróbka generuje niewielkie zużycie energii. Innym kryterium jest późniejsza utylizacja materiału, albo naturalne pochodzenie substancji, z których został wykonany. Najlepiej uwzględnić wszystkie wymienione kryteria oraz współczynnik izolacyjności termicznej. Współcześnie każdy budynek jednorodzinny, który jest oddawany do użytku otrzymuje świadectwo energetyczne. Informuje inwestorów o kondycji energetycznej, przewidywanych kosztach utrzymania i wpływie na środowisko. Budowanie energooszczędne jest zatem bardzo korzystne.
Warto zadbać o poprawę izolacyjności termicznej zewnętrznych ścian poprzez zwiększenie grubości ocieplenia. Energooszczędne ściany można wykonać z betonu komórkowego, np. odmiany 400 charakteryzującej się najlepszymi parametrami izolacyjności termicznej. Bardzo dobrą izolacyjnością cieplną charakteryzuje się także ceramika poryzowana. Ściany grube i wymurowane z pełnych materiałów charakteryzują się gorszymi właściwościami izolacyjnymi, ale lepiej akumulują ciepło. Stąd też ściany warstwowe często muruje się z betonu komórkowego, zaś wewnętrzne z bloczków wapienno – piaskowych.
Bardzo ważne jest też dobre ocieplenie. Rolę izolacji termicznej pełnią najczęściej styropian i wełna mineralna. Styropian składa się w 98% z powietrza. Wywiera niewielki wpływ na środowisko. Wełna mineralna szklana i skalna jest natomiast wytwarzana w procesie wytapiania, co wymaga zużycia sporej ilości energii. Z drugiej strony ów materiał jest wytwarzany z odpadów szkła i może być przetwarzany.
